Projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki.
Numer umowy 2015/17/B/HS4/02086.
Projekt realizowany w Instytucie Psychologii UKSW, 2016-2019.
Kierownik projektu: dr Monika Mynarska
 

W Polsce od lat toczy się dyskusja na temat tego, że Polacy mają coraz mniej dzieci.
Mniejsza liczba dzieci oznacza bowiem zmiany w strukturze całego społeczeństwa, a co za tym idzie, zmiany na rynku pracy, w systemie edukacji i w systemie zabezpieczeń społecznych. Kluczowe staje się zatem zrozumienie przyczyn, dla których kobiety i mężczyźni w Polsce coraz rzadziej podejmują decyzje o posiadaniu dzieci.

Zarówno ekonomiści jak i psychologowie zauważają, że decyzja o zostaniu (lub nie) rodzicem uwarunkowana jest tym, jak dana osoba postrzega korzyści i koszty związane z rodzicielstwem. Koszty te i korzyści mogą mieć charakter finansowy, emocjonalny i społeczny. Pojawienie się dziecka oznacza więcej wydatków i obowiązków, ale przynosi również wiele radości. Może być źródłem satysfakcji i dawać rodzicom poczucie bezpieczeństwa na dalszą drogę życia, ale może stanowić też przyczynę ich zmartwień i trosk. Rodzicielstwo wymaga poświęcenia czasu, sił, energii, ale przynosi nowe, fascynujące doświadczenia. Decyzja o rodzicielstwie zależy od tego, czy w naszej ocenie przeważają koszty czy korzyści związane z posiadaniem dzieci.

W realizowanym obecnie projekcie chcemy zbadać jakie pozytywne i negatywne konsekwencje płynące z posiadania dzieci widzą kobiety i mężczyźni w Polsce. Które z tych konsekwencji są dla nich istotne? Czy myśląc o rodzicielstwie koncentrują się na zmianach, które wniesie do ich życia małe dziecko? Czy rozważają, jak będzie wyglądała ich starość jeżeli (nie) zdecydują się na zostanie rodzicami? Czy ich opinie w tym zakresie są stałe, czy też zmieniają się z wiekem?

W projekcie łączymy badania kwestionariuszowe z pogłębionymi badaniami jakościowymi.

Po pierwsze, analizujemy wywiady pogłębione, które w latach 2004-2014 przeprowadzono z ponad 160 kobietami i mężczyznami w wieku 20-46 lat. Wywiady te stanowią dla nas bogate źródło informacji na temat tego, jak Polacy postrzegają rozmaite blaski i cienie rodzicielstwa.

Drugim ważnym elementem projektu są badania kwestionariuszowe z młodymi dorosłymi, dzięki którym dowiemy się jakie koszty i korzyści związane z posiadaniem dzieci są dla nich istotne. Badania te objęły niemal 2000 osiemnasto- i dziewiętnastolatków. 

Więcej o realizacji badań kwestionariuszowych: tutaj.